paryayvachi shabd in hindi class 1 2 3 4 5

Paryayvachi shabd in hindi class 1 2 3 4 5 आज हम पढ़ेंगे पर्यायवाची शब्द , जोकि से क्लास 1 से लेकर क्लास 10 के एग्जाम में प्रश्न पूछे जाते हैं

paryayvachi shabd in hindi class 1 2 3 4 5

Paryayvachi shabd in hindi
Paryayvachi shabd in hindi

paryayvachi shabd in hindi for class 1

  • घर – आवास , सदन , निकेतन
  • वृक्ष – पेड़ , विटप , तरु
  • आदमी – मनुष्य , मानव , इंसान
  • सुंदर – मनोहर , खूबसूरत , मोहक
  • वन – जंगल , कानन , अरण्य
  • फूल – कुसुम , सुमन , पुष्प
  • हाथ – हस्त , कर
  • मां – माता , अंबा , जननी
  • नौकर – सेवक , दास , चाकर
  • ईश्वर – भगवान , प्रभु , परमात्मा
  • आदमी – मनुष्य मानव इंसान
  • सूर्य – सूरज रवि दिनकर
  • दिन – दिवस दिवा वार
  • रात – रात्रि रजनी निशा
  • पक्षी – पंछी चिड़िया खग
  • संसार – दुनिया जग लोक

बादल- जलधर मेघ नीरद

तलाब- सरोवर पोखर सर

सुबह – सवेरा प्रभात प्रातः काल

दुख- पीड़ा कष्ट क्लेश

paryayvachi shabd in hindi for class 2

  1. धन – दौलत संपत्ति संपदा
  2. अमीर- धनी धनवान रईस
  3. चावल – भात धान तंदुल
  4. ईश्वर – ईश परमात्मा भगवान
  5. पिता – जनक बाप ताता
  6. जंगल – वन विपिन कानन
  7. कल्याण – भला भलाई उपकार
  8. अद्भुत – अजीब विचित्र अनोखा
  9. गर्व – अभिमान घमंड अहंकार
  10. किनारा – तट कगार तीर
  11. आभूषण – अलंकार जेवर गहना
  12. गांव – ग्राम देहात खेड़ा
  13. अतिथि- मेहमान आगंतुक अभ्यागत
  14. अनपढ़ – अशिक्षित निरक्षर अपढ़
  15. अंधा – नेत्रहीन दृष्टिहीन सूरदास
  16. अंकुश – रोक नियंत्रण पाबंदी
  17. अंतर- भिन्न भेद असमानता
  18. अंतरिक्ष – खगोल गगन मंडल आकाश मंडल

paryayvachi shabd in hindi for class 3

शब्द
1. अधर्म पाप जुल्म अन्याय अब कर्म
2. जेवरअलंकार आभूषण गहना विभूषण
3. कौआकाक करकट काम काग
4. कुत्ता कुकुर गंडक सोनहा शुनक
5. केला कदली भानुफल रम्भा मोचा
6. कबूतर कपोत रक्त लोचन पारावत हारीत
7. कपड़ा चीर पोशाक वस्त्र लिबास
8. खेलक्रीडा तमाशा करतब केलि
9. खिड़कीरोशनदान झरोखा दरीचा बारी
10. गन्ना ईख ऊख ईक्षु पौडा
11. गधा खर धूसर लंबकर्ण रासभ
12. सियार नचक श्रंगाल जंबुक
13. घड़ा कलश घट कुंभ घटक
14. दीपकदीया चिराग ज्योति दीप
15. बंदर वानर कपि कपिस शाखा मार्ग
16. बचपन बचपना बालपन बाल्यावस्था लड़कपन
17. भाषाबोली वाणी वचन भारती
18. शरीर तन बदन काया देह
19. शत्रु बैरी दुश्मन विपक्षी आप प्रिय
20. सफेदउजाला श्वेत उज्जवल धवन
पर्यायवाची शब्द लिस्ट

paryayvachi shabd in hindi for class 4

शब्द
1. विशाल विराट महा महान बड़ा
2. विवाहशादी परिणय गठबंधन व्यहा
3. लूटेरा डाकू डकैत अपहरणकर्ता अब हर्ता
4. लाभ नफा मुनाफा प्राप्ति फायदा
5. सूखा निर्जला रुखा शुष्क जल हीन
6. सुस्तआलसी मंद शिथिल कर्मठ
7. सरलआसान सुबोध सुलभ सहज
8. सुरीला मधुर मीठा रसीला संगीत पूर्ण
9. सुगंधमहक खुशबू सुरभि सौरभ
10. कोमलसुकुमार नाजुक नरम मुलायम
11. घोषणा सूचना अधिसूचना एलान विज्ञप्ति
12. ऋण कर्ज कर्जा उधार उधारी
13. उष्मा ताप गर्मी जलन तपन
14. उपदेश नसीहत पिक्चर सीख निर्देशन
15. उचित मुनासिब वाजिब ठीक योग्य
16. उदाहरण मिसाल नजीर नमूना कथा प्रसंग
17. घृणाघिन नफरत आरुचि विपरीत
18. चांदी रूपा रूपक रजत जात रूप
19. चोटी शिखा शिखर शीर्ष कूट
20. छुट्टी विश्राम विराम अवकाश फुर्सत
paryayvachi shabd

paryayvachi shabd in hindi for class 5

ShabdParyayvachi
1. फायदा लाभ दफा फायदा उपलब्धि
2. धोखा छल कपट फरेब प्रवचन
3. व्रत अनशन उपवास निराहार अना हार
4. फंदा छल कपट धोखा जाल
5. शहद रसा मधु कुसुमासव
6. मोर मयूर ध्वजी सारंग केक
7. धोखा शक भूल गलतफहमी भ्रम
8. इनामउपहार भेंट तोहफा नजराना
9. औषधिदवा दवाई औषध भेषज
10. भोलासीधा सरल उदार निश्छल
11. हाथ भुजा बांह बाहु भुज
12. युद्ध संग्राम जंग संघर्ष लड़ाई
13. रक्षा रखवाली प्रतिरक्षा सुरक्षा बचाव
14. खूनरक्त लहू रुधिर लोहित
15. रमा श्री लक्ष्मी इंदिरा कमला
16. जोड़ योग्य संयोग मिलन मेल
17. युवा जवान नौजवान युवक कुमार
18. युवती बाला कुमारी तरुणी रमणी
19. यश प्रशंसा नाम कीर्ति प्रसिद्धि
20 यज्ञअनुष्ठान यग हवन योर होम
Paryayvachi shabd

पर्यायवाची शब्द इन हिंदी class 6

shabd Paryayvachi
1. शिक्षक गुरु अध्यापक अचार्य उपाध्याय
2. सिंहशेर मृगराज वनराज महावीर
3. सागर समुद्र जलाधि रत्नाकर सिंधु
4. बिजली विद्युत तड़ित चंचला चपला
5. पृथ्वीभू भूमि धरती वसुंधरा
6. दोस्त बंधु मित्र साथी यार
7. गर्मी ग्रीष्म ताप उष्मा निदाघ
8. इंद्र देवेंद्र महेंद्र देवराज सुरेश
9. मार्गरास्ता पथ रहा डगर
10. मुनिसंत वैरागी सन्यासी साधू
11. मृत्यु स्वर्गवास देहांत निधन मरण
12. मुखमुंह चेहरा आनंन बदन
13. न्यायाधीशजज न्यायमूर्ति धर्माधिकारी
14.कमजोर निर्बल निश्चित दुबला पतला
15. निर्धन गरीब कंगाल दरिद्र धनहीन
15. अलसी निकम्मा निखट्टू निठल्ला
17. निवेदनगुजारिश प्रार्थना विनती इल्तजा
18. फीका आस्वाद नीरज नीरस बेजायका
19. बगीचाबाग उपवन बगिया वाटिका
20. बहुत अनेक बहु प्रचूर असंख्य

paryayvachi shabd in hindi class 7

1. सुंदर सुहावना मनोहर ललित चारु
2. समूह टोली दल झुंड जत्था
3. मुनि संत साधु महात्मा सन्यासी
4. मछलीजलीय जीव मीन मत्स्य
5. वृक्ष तरुवर पेड़ अगम पादप
6. ब्रह्म विधि विधाता लोकेश पितामह
7. तीर बाण शर नाराच विशिख
8. पंडित बुध धीर ब्राह्मण सुधी
9. नाव नौका जलयान बेड़ा जल पात्र
10. द्रव्य वित्तीय धन संपदा दौलत
11. देवता सूर अमर देव आदित्य
12. यमुना कृष्णा कालिंदी सूर्यसुता सूर्यतनया
13. चोर तस्कर खनक रजनीचर दस्यु
14. गधा खर धूसर रासभ गर्दभ
15. कुबेरराजराज धानदीप यक्षराज किन्नरनेश
16. किरणकर रश्मि प्रभा अंशु
17 आश्रम मठ विहार कुटी अखाड़ा
18 आमआम्र अमृतफल रसाल सहकार
19 अनुपम आदित्य अनुपम अदभुत अनोखा अपूर्व
20. आनंदसुख हर्ष प्रमोद प्रसन्नता

paryayvachi shabd in hindi class 8

,

1.जलपानी , नीर , तोय , वारि
2.नदीसरिता , वाहिनी , शैलजा , अपगा
3.पृथ्वीभूमि , वसुन्धरा , धरती , धरित्री
4.पवनहवा , अनिल, वायु समीर
5.बिजलीविद्युत , चपला , चंचला , दामिनी
6.बादलमेघ , वारिद , वारिधर , वारिवाह
7. महादेवशिव , शम्भु , शंकर , चन्द्रशेखर
8.देह तन शरीर काया बदन
9. कपड़ा वस्त्र चीर परिधान अम्बर
10. तलवार कृपाण खडग करवाल
11. पुत्र बेटा लड़का तनय सुत
12. पुत्रीतनया सुता तनुजा बेटी
13.व्यवसाय रजीविका रोजी रोटी धंधा
14.आचरण बर्ताव व्यवहार चरित्र चाल चलन
15. दूषित आपवित्र अशुद्ध नापाक
16. गाय गौ धनु सुरभि रोहिणी
17. आंखनेत्र नयन लोचन नैन
18 इच्छाअभिलाषा चाह कामना अभिप्रिय
19. मुंहचेहरा मुखड़ा मुख मुख्य मंदिर
20.

paryayvachi shabd in hindi class 9

शब्द पर्याय
1.हाथीगज , हस्ति , मतंग , नाग
2.साँपसर्प , अहि , उरग , काकोदर
3.हिरनमृग , कुरंग , सारंग , कृष्णसार
4.अंगभाग , खण्ड , हिस्सा , टुकड़ा
5.अग्निअनल , आग , पावक , वह्नि
6.अमृतपीयूष , सुधा , अमिय , अमित
7.घोड़ाबाजि , हय , तुरंग , घोटक
8.असुरनिशाचर , निशिचर , दैत्य , राक्षस
9.आँखनेत्र , नयन , लोचन , चक्षु
10.आकाशगगन , आसमान , अम्बर , व्योम
11.आनन्दहर्ष , सुख , प्रसन्नता , उल्लास
12.कमलजलज , सरोज , पंकज , नीरज
13.गणेशलम्बोदर , विनायक , गणपति , एकदन्त
14.गंगाजाह्नवी , देवनदी , मन्दाकिनी , भागीरथी
15.चाँदचन्द्र , चन्द्रमा , हिमांशु , सुधांशु
16. इच्छाआकांक्षा , ईप्सा , अभिलाषा , चाह
17.पतिसहचर , साजन , बालम , भर्ता
18.पत्नीभार्या , स्त्री , गृहिणी , बहू
19.पर्वतगिरि , पहाड़ , मेरु , शिखर
20.पुत्रीआत्मजा , तनया , सुता , नन्दिनी

paryayvachi shabd in hindi class 10

1.रावणदशमुख , दशानन , लंकेश , लंकापति
2.हिमालय- नगराज , हिमगिरि , हिमाद्रि , हिमाचल
3.हनुमानकपीश , महावीर , आंजनेय , मारुतिनन्दन
4.सोनास्वर्ण , कंचन , कनक , हेम
5.पत्थरपाहन , पाषाण , शिला , शैल
6.मोरमयूर , शिखी , मेहप्रिय , मेहनर्तक
7.सरस्वतीभारती , वागेश्वरी , शारदा , वीणापाणि
8.दुर्गाचण्डी , चण्डिका , चामुण्डा , भवानी
9.लक्ष्मीइन्दिरा , कमला , श्री , सिन्धुजा
10.पार्वतीगौरी , भवानी , अम्बिका , दुर्गा
11.रामरघुनायक , राघव , रघुपति , सियाराम
12.कृष्णमुरलीधर , गिरिधर , , कन्हैया
13.भ्रमरभँवरा , मधुप , मिलिन्द , मधुकर
14.रात्रिनिशा , रैन , रात , रजनी
15.राजानृप , भूपति , भूप , महीप
16.विष्णुअच्युत , जनार्दन , चक्रपाणि , विश्वम्भर
17. समुद्रसागर , जलधि , पारावार , सिन्धु
18.सूर्यदिनकर , रवि , भास्कर , प्रभाकर
19.सिंहशार्दूल , मृगराज , मृगेन्द्र , केसरी
20. स्त्रीअबला , नारी , रमणी , कामिनी

Also read this-

Vilom shabd in hindi

FAQ QUESTIONS

Q.1 पर्यायवाची शब्द किसे कहते हैं?

जिन शब्दों के अर्थ में समानता होती है उसे पर्यायवाची शब्द कहते हैं।

Q.2 पर्यायवाची शब्द कितने प्रकार के होते हैं?

पर्यायवाची शब्द 3 प्रकार के होते हैं
1. पूर्ण पर्याय 2. अपूर्ण पर्याय 3. पूर्णापूर्ण पर्याय

Leave a Comment